Schenking
Schenken is een manier om tijdens je leven je bezittingen geheel of gedeeltelijk te verdelen onder je erfgenamen om zo het risico op betwistingen en discussies achteraf te verminderen. Bovendien kan je je erfgenamen successierechten besparen.
- Schenking van onroerende goederen:
Bij schenking van onroerende goederen (zoals een huis of bouwgrond) moet je een notaris inschakelen. Die stelt een akte op, die geregistreerd wordt en de ontvanger van de schenking (de begiftigde) betaalt schenkbelasting. Als de schenker binnen de drie jaar na schenking overlijdt dan wordt de waarde van het geschonken onroerend goed alsnog bij de nalatenschap van de schenker gevoegd.
- Schenking van roerende goederen:
Bij een schenking van roerende goederen (meubelen, geld, juwelen, aandelen, schilderijen...) heb je de keuze: registreren of niet. Wanneer je niet laat registreren, moeten er geen schenkingsrechten betaald worden. Tenzij de schenker binnen drie jaar na de schenking overlijdt want dan wordt de schenking bij de nalatenschap geteld. Wanneer je de schenking wel laat registreren is er schenkbelasting verschuldigd maar daar staat tegenover dat de schenking niet meer kan betwist worden in geval van overlijden van de schenker binnen drie jaar na schenking.
Erfenis
Wanneer iemand overlijdt, dan wijst de wet de erfgenamen aan volgens orde en graad. Naast de wettelijke regeling heeft iedereen een zekere vrijheid om de nalatenschap te regelen via testament, huwelijkscontract, samenlevingscontract of schenkingen. Op de erfenis is erfbelasting verschuldigd.
Moet je een erfenis aanvaarden? Niet noodzakelijk. De wet laat de erfgenamen de keuze tussen:
- Zuiver aanvaarden. Bij weinig of geen schulden, aanvaard je de erfenis. Dit gebeurt meestal stilzwijgend door het leeghalen van de woning of het betalen van facturen.
- Aanvaarden 'onder voorrecht van boedelbeschrijving'. Dit is een welbepaalde procedure, waarbij men nooit méér schulden zal moeten betalen dan het actief dat men erft.
- Verwerpen. Dit is aangewezen wanneer de nalatenschap meer schulden inhoudt dan tegoeden. Maar je kan ook vrijwillig je erfdeel verwerpen zodat je kinderen, die misschien meer nood hebben aan kapitaal, in jouw plaats erven. Dit noemt men de 'vrijwillige erfenissprong'.
Een erfenis verwerpen of aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving doe je bij een notaris naar keuze.
Vruchtgebruik en blote eigendom
De langstlevende partner erft het vruchtgebruik. Zijn er kinderen, dan erven zij de 'blote eigendom'. Het vruchtgebruik is het recht om van iets te genieten en het te beheren. Het vruchtgebruik op een woning betekent concreet het recht om erin te wonen, gebruik te maken van de inboedel of te verhuren. Het vruchtgebruik op rekeningen is dan weer het recht om van de interesten te genieten. Het vruchtgebruik op de gezinswoning is voor de langstlevende een bescherming en biedt woonzekerheid na het overlijden van de partner.
De kinderen erven de 'blote eigendom' van de goederen. Ze worden eigenaar van de constructie van het gebouw zonder te genieten van de goederen. Na overlijden van de langstlevende, wordt de 'blote eigendom' van de kinderen automatisch omgezet in een 'volle eigendom'.
Erfbelasting
De erfbelasting (successierechten) is de Vlaamse belasting op nalatenschappen. Deze wordt berekend op de waarde van de goederen die de overledene nalaat. Als erfgenaam moet je een aangifte van nalatenschap indienen bij de Vlaamse Belastingdienst, op basis waarvan de erfbelasting wordt bekerend. De erfbelasting wordt berekend op waarde van alle roerende en onroerende goederen (in binnen- en buitenland) waarvan de overledene op de datum van overlijden eigenaar was (de nalatenschap), verminderd met de kosten van de begrafenis en andere eventuele schulden van de overledene. De erfbelasting wordt berekend volgens verschillende tarieven, afhankelijk van de verwantschap met de overledene en de omvang van de erfenis. De notaris kan je hierbij helpen.
Kosten verbonden aan een overlijden
Aan een begrafenis zijn altijd bepaalde kosten verbonden waar je niet omheen kunt. Deze kosten kunnen een serieuze financiële doorslag geven bij nabestaanden die hiervoor instaan. Het gaat onder andere om de uitvaartplechtigheid, bloemen, rouwbrieven, begrafenisondernemer, kist of urne, uitvaartplechtigheid en successiekosten. Deze kosten kunnen oplopen en daarom is het aangeraden je op voorhand hiertegen in te dekken. Dit kan met verschillende soorten verzekeringen:
- levensverzekering
- uitvaartverzekering
- schuldsaldoverzekering
Deze verzekeringen kunnen ervoor zorgen dat er bij overlijden een kapitaalsuitkering gebeurt die de begrafeniskosten grotendeels dekt.
Meer info: bij je notaris